Mussolini | Allen tegen allen

‘Outtake’ uit de documentaire Allen Tegen Allen over de geboorteplaats van Mussolini in Italië, het ‘Bethlehem’ van de fascisten.

Benito Mussolini richtte in 1921 de Nationale Fascistische Partij (PNF) op in Italië. De beweging kwam voort uit de versplinterde knokploegen van ‘zwarthemden’, de fasci di combatimento. Het Italiaanse fascio betekent bundel. De beweging bestond veelal uit veteranen na de Eerste Wereldoorlog gewapend streden tegen socialisten, communisten en andere vijanden.

Mussolini, die voorheen zelf socialist was geweest, wilde een nationalistisch en autoritair Italië met een duidelijke en ordelijke hiërarchie. Met hemzelf aan het hoofd als Leider. Mussolini liet zich verheerlijken als il Duce, die altijd gelijk heeft (ha sempre ragione). Geweld en intimidatie werden niet geschuwd, juist in de strijd kwamen de beste kwaliteiten van de mens naar boven, meende Mussolini. “Ons programma is eenvoudig“, zei hij bij een toespraak in september 1922. “Er wordt ons naar programma’s gevraagd maar er zijn al teveel programma’s. Voor de redding van Italië zijn geen programma’s nodig, maar mannen en wilskracht.”

Tijdens de opmars van de Italiaanse fascisten werden al meer dan duizend tegenstanders vermoord, een groot aantal vijanden en burgers werd mishandeld. Een bij de fascisten populaire vernedering ging als volgt: de vijand werd vastgebonden aan zijn stoel, de mond werd open geforceerd. Een volledige fles olie werd in zijn mond gegoten.

“Laat ons een mes tussen onze tanden hebben, een bom in onze handen, en eindeloze haat in onze harten”, schreef Mussolini later.

In oktober 1922 organiseerden de fascisten een ‘mars op Rome’ om de macht in Italië over te nemen. Uit vier verschillende richtingen vertrokken tienduizenden fascisten met trommels en wapens, in zwarte kleding, met de bedoeling de hoofdstad over te nemen. De intimidatie werkte. Uit angst voor zijn troon en voor een burgeroorlog, riep de koning van Italië Mussolini op om premier te worden en een kabinet samen te stellen. Hiermee werd een fascistisch regime onder leiding van Mussolini ingeluid. Van 1922 tot 1943 was Mussolini minister-president van Italië.

In 1923 probeerde Adolf Hitler, naar het voorbeeld van Mussolini, in Duitsland de macht te grijpen. Na de mislukking van deze ‘Bierkellerputsch’ probeerden de nazi’s via verkiezingen aan de macht te komen, wat uiteindelijk in 1933 lukte.

Geïnspireerd door Mussolini ontstonden overal in Europa fascistische bewegingen. Hoewel de Nederlandse econoom Emile Verviers later overmoedig claimde dat hij eerder op het idee van het fascisme gekomen was dan Mussolini, zagen de Duce het fascisme aanvankelijk als een specifieke Italiaanse beweging. Nederlandse fascisten gebruikten in 1922 nog zelfbedachte termen als ‘actualisme’ en ‘rebelsch patriottisme’ voor hun bewegingen. Kort erop werd de term fascisme wel overgenomen.

In 1935 viel Mussolini Abessinië (het huidige Ethiopië) binnen, gesterkt door imperialistische en racistische motieven. Naar schatting 70.000 Ethiopische soldaten en 275.000 burgers verloren het leven.

Toen duidelijk werd dat Italië de Tweede Wereldoorlog niet zou winnen raakte Mussolini gedesillusioneerd in het Italiaanse volk. Blijkbaar waren de Italianen alleen goed in opera zingen en ijsjes eten maar niet capabel om te overheersen. Het Italiaanse volk verdiende het volgens Mussolini dan ook om ten onder te gaan.

Allessandra Mussolini, een kleindochter van Benito Mussolini, werd in 1992 in de Italiaanse Kamer van Afgevaardigden gekozen namens de extreem-rechtse Movimiento Sociale Iataliano. Van 2014-2018 zat ze in het Europese Parlement namens Berlusconi’s Forza Italia. Een achterkleinzoon deed in 2019 ook een poging om in het Europese perlement te komen namens een extreem-rechtse partij.